Jak pielęgnować młode drzewka owocowe

Świeżo posadzonym drzewkom musimy zapewnić odpowiednie warunki do rozwoju, aby ich wzrost był silny i aby możliwe było szybkie uformowanie korony drzewka z dużą powierzchnią owoconośną.

Cięcie i formowanie korony

Obecnie do ogródków działkowych poleca się najczęściej drzewka karłowe. Zajmują one niewielką powierzchnię działki w stosunku do wielkości plonu jaki możemy zebrać, a ponadto przy zbieraniu owoców nie trzeba używać drabiny. Drzewka na podkładkach karłowych proponujemy prowadzić w formie korony wrzecionowej . Ten typ korony posiada jeden pionowy, centralny konar, tzw. przewodnik. Od przewodnika odchodzą pędy boczne, które powinny rosnąć poziomo, czyli tworzyć z przewodnikiem kąt prosty. Dolne gałęzie są znacznie dłuższe niż gałęzie położone nieco wyżej.

Taka forma prowadzenia wymaga użycia palika, przy którym drzewko będzie prowadzone na wysokość nie przekraczającą 2,5 metra.

Najmniej kłopotliwe jest przycięcie drzewka będącego jednorocznym okulantem bez pędów bocznych . Taki egzemplarz przycinamy na wysokości od 70 do 90 cm, w zależności od grubości pnia. Jeżeli średnica pnia wynosi do 11 mm, przycinamy go na wysokości 70 do 80 cm. Jeżeli średnica pnia wynosi 12 mm lub więcej, cięcie przeprowadzamy na wysokości 80 do 90 cm nad ziemią. Tniemy zawsze nad pąkiem położonym na przewodniku od strony zachodniej. Dzięki temu wyrastający pęd będzie rósł niemal pionowo. Pamiętajmy aby cięcie wykonać pod lekkim (nie za dużym !) skosem. Zwiększymy wprawdzie powierzchnię rany, ale w przypadku opadów, woda będzie po skosie spływała szybciej, co ułatwi zaschnięcie rany i zmniejszy ryzyko wystąpienia infekcji.

Bardziej skomplikowane jest cięcie okulantów rozgałęzionych. W takim przypadku wycinamy przede wszystkim pędy położone najniżej na pniu, tak aby nie było żadnych rozgałęzień na wys. poniżej 50 cm nad ziemią. Wycinamy także pędy wyrastające z przewodnika pod kątem ostrym – zalecany kąt wyrastających pędów powinien być zbliżony do kąta prostego. Ostatecznie powinno pozostać do 5-ciu pędów bocznych, równomiernie rozłożonych na przewodniku. Jeżeli długość pozostawionego pędu przekracza 40 cm dobrze jest go nieco skrócić. Sam przewodnik przycinamy w odległości 30 do 40 cm od najwyżej położonego pędu bocznego.

W pierwszych latach formowania korony wrzecionowej pozwalamy na swobodny rozwój pędów dolnych. W górnej części korony pozostawiamy natomiast jedynie pędy słabsze, wycinając wszystkie pędy rosnące silnie i pionowo ku górze. Gdy drzewa wejdą w okres owocowania wykonujemy cięcie prześwietlające, w celu przerzedzenia pędów i wpuszczenia większej ilości światła wewnątrz korony, a także w celu utrzymania nadanego kształtu i rozmiarów korony drzewa.

Jak już wcześniej wspomniałem wskazane jest zachowanie szerokich kątów pomiędzy przewodnikiem a wyrastającymi z niego pędami. Kąty zbliżone do kąta prostego zabezpieczają gałęzie przed wyłamaniem pod ciężarem owoców. Niestety kąty zbliżone do 90° rzadko powstają samoistnie. Dlatego też, poza wycinaniem pędów wyrastających pod kątem ostrym, do formowania młodych drzewek stosuje się również przyginanie pędów. Jest to ważna metoda formowania korony drzew owocowych, gdyż zbyt intensywne cięcie spowalnia znacznie wzrost drzew i może opóźnić wejście drzewek w owocowanie. Przyginanie pędów osłabia wzrost w znacznie mniejszym stopniu niż cięcie i w ogóle nie opóźnia wejścia drzew w owocowanie, co jest niewątpliwą zaletą tej metody. Do przyginania pędów stosuje się klamerki (takie jakich używa się przy rozwieszaniu prania) lub wykałaczki. Można również wieszać na gałązkach ciężarki przywiązane sznurem.

Nawożenie

Dla prawidłowego wzrostu roślin sadowniczych, konieczne jest zapewnienie im odpowiedniej dawki nawozów. Odpowiednie nawożenie ma szczególne znaczenie w pierwszych latach uprawy, gdyż bez niego drzewo nie będzie rosło w odpowiednim tempie i nie będziemy mogli szybko uformować jego korony w taki sposób aby uzyskać dużą powierzchnię owoconośną.

Aby uzyskać mocne przyrosty pozwalające formować koronę drzewka, pierwszą dawkę nawozów (np. Polifoski lub saletry amonowej) wysiewamy w pierwszym roku uprawy, około połowy maja. Następną dawkę nawozu podajemy po upływie kolejnych 4 do 5 tygodni. Jeżeli wzrost drzewek jest zbyt silny, w następnym roku nawożenie azotem ograniczamy do jednej dawki, podawanej w maju. W następnych latach, gdy korona jest już nieco uformowana, nawożenie azotem należy zredukować do minimum, co spowolni wzrost pędów i pobudzi rośliny do wydania owoców. Jeżeli wzrost pędów jest bardzo słaby, a liście mają kolor wyblakły jasno-zielony, dawkę nawozu azotowego należy zwiększyć. Ciemnozielone liście i bardzo długie przyrosty, wskazują natomiast na konieczność ograniczenia dawki nawozów azotowych.

Poza nawożeniem azotowym, konieczne jest również dostarczenie młodym drzewom innych składników mineralnych. W tym celu stosuje się nawozy wieloskładnikowe, podawane wczesną wiosną. Dobre efekty daje również ściółkowanie gleby wokół drzewek obornikiem lub kompostem. Rozsypany obornik przysypujemy cienką warstwą ziemi, dzięki temu będzie rozkładał się wolniej i równomiernie zaopatrywał rośliny w składniki pokarmowe.

Inne zabiegi pielęgnacyjne

Wiotkie pędy młodych drzewek
trzeba przywiązywać sznurkiem.

Młode drzewka są raczej rzadko atakowane przez choroby, zmorą sadownika mogą się jednak stać szkodniki. Dlatego też ważne jest przeprowadzanie zalecanych zabiegów ochrony. Przed nastaniem zimy nie można zapomnieć o ochronie pni drzew przed gryzoniami i zającami, które mogą obgryzać korę w dolnych częściach pni. Dlatego też sprawdźmy stan ogrodzenia naszej działki i załóżmy na pnie plastikowe osłonki. Pamiętajmy również aby młode rośliny sadownicze zabezpieczyć przed mrozem. Szczególnej troski wymagają brzoskwinie, morele i orzech włoski. Zabezpieczyć musimy nie tylko części nadziemne roślin ale również ich korzenie, dlatego wokół nasady każdego pnia warto jest usypać kopczyk z ziemi, który będzie stanowił dodatkową warstwę izolacyjną. Przydatne będzie również ściółkowanie.